Podstawowy serwis dampera

Damper powietrzny w przeciwieństwie do przedniego amortyzatora jest dość podatny na brak serwisu i przez to dużo bardziej awaryjny. Z tego powodu powinniśmy go serwisować stosunkowo często jeżeli chcemy się cieszyć dobrą pracą przez cały rok. Pełen serwis komory powietrznej z tłumikiem należy wykonywać minimum raz do roku, ale jeżeli jeździmy również zimą, w niskich temperaturach, w deszczu, błocie, robimy duże przebiegi lub dużo czasu spędzamy w górach to powinniśmy zwiększyć częstotliwość do 2-3 razy do roku. Poza tymi pełnymi serwisami warto również zadbać o damper na własną rękę i wykonywać pomiędzy wizytami w serwisie samodzielnie serwis podstawowy tj. serwis komory powietrznej. Zadaniem takiego serwisu jest zapobieganie gromadzeniu się brudu w damperze oraz poprawa jego smarowania co przekłada się na żywotność uszczelek, gniazd, ślizgów i tłoczysk.

Uszkodzone komory powietrzne

Przystąpienie do serwisu

 

Do serwisu podstawowego będziemy potrzebować:

  1. Imadło.
  2. Czystą szmatkę.
  3. Olej uszczelniający.
  4. Smar do uszczelek.
  5. Odtłuszczacz.

Dodatkowo możemy zaopatrzyć się w:

  1. Zestaw uszczelek komory powietrznej.
  2. Gumową rękawice.
  3. Strzykawkę 2-3ml.
  4. Przyrząd do demontażu uszczelek.
  5. Opalarkę.

 

Czym smarować?

Osobiście z olei uszczelniających polecam fox float fluid. Można go kupić w wygodnych 5ml opakowaniach ale również w większym opakowaniu 236ml. Jeżeli jednak często smarujesz komorę i nie chcesz wydawać 100zł na buteleczkę to możesz zakupić olej przekładniowy. Testowaliśmy go wielokrotnie, znamy dampery które jeżdżą smarowane takim olejem i nic nie wskazuje na to, aby miało to jakiekolwiek negatywne skutki.

Odpowiedni smar to taki który jest przyjazny dla gumy, nie powoduje jej puchnięcia. Może być to jakikolwiek smar dedykowany do uszczelek lub smar stosowany do smarowania uszczelek kurzowych w amortyzatorze. W naszym przypadku jest to silikonowy smar Elube Fork Grease.

Rozpoczęcie serwisu

Serwis rozpoczynamy od spuszczenia powietrza z komory powietrznej oraz zdjęcia tulei dystansowych jeżeli będą przeszkadzać w zejściu komory. Następnie odtłuszczamy komorę powietrzną odtłuszczaczem – może to być jakiś słaby rozpuszczalnik, odtłuszczasz do tarcz hamulcowych, benzyna ekstrakcyjna, byle nie był zbyt mocny bo np. nitro może spowodować odbarwienie naklejek.

Tak przygotowany damper umieszczamy w imadle od strony pokręteł. Jeżeli złapiemy go na odwrót to zamiast odkręcać komorę będziemy kręcić komorą dookoła tłoczyska. Dobrze jeżeli imadło ma aluminiowe szczęki bo aluminium jest na tyle miękkie że nie uszkodzi/nie zarysuje nam dampera. Jeżeli macie stalowe to możecie między oczko dampera a imadło wsadzić np. kawałek dętki.

Odkręcanie komory powietrznej

Przystępujemy do odkręcania komory. Jeżeli macie model z dużą komorą (fox, x-fusion) lub model debon air (rock shox) to najpierw musimy zdemontować zewnętrzną komorę. Na styku zewnętrznej komory z wewnętrzną znajdziemy pierścień (fox) lub uszczelkę (monarch) które musimy zdemontować. Pierścień najłatwiej ściągnąć podważając go lekko małym płaskim wkrętakiem, gdy się podniesie z łatwością ściągniemy go palcami, uszczelkę w monarchu można ściągnąć przyrządem do demontażu uszczelek lub jakimś ostrym szpikulcem którym podważymy uszczelkę, najlepiej żeby był plastikowe/drewniany bo metalowym można przypadkowo zarysować gniazdo uszczelki.

Po zdjęciu zabezpieczenia łapiemy za komorę i ciągniemy mocno do góry – komora jest montowana na wcisk na o-ringach. Po demontażu odtłuszczamy właściwą komorę.Łapiemy ręką za komorę powietrzną i odkręcany w lewo, w stronę przeciwną do wskazówek zegara. Jeżeli ręka się ślizga warto odtłuścić komorę jeszcze raz i założyć gumową rękawicę. W ten sposób odkręcimy 99,9% damperów. Jeżeli puszka stawia opór to warto lekko ją podgrzać opalarką. Jeżeli mimo to nie puszcza, poprośmy kogoś silniejszego o pomoc lub zanieśmy damper do serwisu. Zdarza się, że niektórzy serwisanci dokręcają puszkę bez opamiętania lub co gorsza, skręcają ją na klej do gwintów, co jest kompletnie niepotrzebne.

Jeżeli puszka się odkręciła ściągamy ją ciągnąć do góry. Po ściągnięciu przed naszymi oczami ukaże się zapewne taki widok:

Wszystko przecieramy szmatką do sucha i zabieramy się do ściągania uszczelek.

Demontaż uszczelek

Uwaga – jeżeli nie masz zestawu uszczelek do wymiany to wyciągnij tylko uszczelkę kurzową, reszta przy demontażu łatwo ulega uszkodzeniu!

Uszczelkę kurzową ściągamy łapiąc za krawędź i ściągając ją lekko do środka – po zagięciu uszczelka bez problemu wyjdzie na zewnątrz, nie jest to dla niej groźne.

Resztę uszczelek demontujemy tylko przy pomocy przyrządu do ściągania uszczelek, najlepiej takiego zakończonego kulką. Jeżeli nie macie takiego przyrządu możecie użyć czegoś długiego i lekko zaostrzonego na końcu byle by było wykonane z plastiku lub innego miękkiego materiału, metalowym możesz zarysować komorę powietrzną!

Najważniejszy jest x-ring położony za uszczelką kurzową między dwoma białymi pierścieniami prowadzącymi (odpowiada za trzymanie powietrza w komorze) oraz x-ring na głowicy dampera również między pierścieniami prowadzącymi (odpowiada za oddzielenie komory pozytywnej i negatywnej, jego uszkodzenie najczęściej kończy się zassaniem skoku przez damper tzw. Stuck Downem). Reszta uszczelek to o-ringi które są uszczelnieniami statycznymi i praktycznie nigdy nie ulegają uszkodzeniu. Jeżeli nie mamy nowych pierścieni prowadzących to demontujemy tylko te na głowicy ponieważ są przecięte, te za uszczelką kurzową są w całości i przy demontażu ulegną zniekształceniu.

Następnie wszystko dokładnie czyścimy, osobiście używam myjki warsztatwiej ale dla domowego użytku w zupełności wystarczy odtłuszczacz, woda z mydłem i czyste szmatki. Na końcu tłoczyska wewnętrznego jest o-ring i metalowa podkładka – aby dokładnie wyczyścić dół komory wystarczy przesunąć je do góry.

Po wyczyszczeniu wszystkich elementów przeprowadzamy inspekcję wszystkich części. Sprawdzamy czy w komorze powietrznej nie ma rys lub wytarć, sprawdzamy stan tłoczyska, gniazd itp. Jeżeli nie wymieniamy uszczelki kurzowej to również warto sprawdzić jej stan odginając ją na palcu.

Sparciała uszczelka kurzowa w Foxie CTD

      Teraz smarujemy wszystkie uszczelki oraz komorę powietrzną od wewnątrz smarem. Na uszczelkę kurzową możemy dać trochę więcej smaru, nadmiar zostanie zdjęty przy zakładaniu komory.

Składanie dampera

Jeżeli damper jest gotowy do złożenia to zakładamy komorę powietrzną tak aby uszczelka kurzowa znalazła się na tłoczysku. Przed skręceniem wsadzamy damper w imadło od strony tłoczyska (taka pozycja zapobiegnie wylaniu oleju) i wlewamy 2-3ml oleju uszczelniającego. Nie ma sensu wlewać więcej bo i tak zostanie on wypchnięty na zewnątrz przy pierwszej jeździe, a ilość ta jest wystarczająca do smarowania.

Po zalaniu możesz spróbować podciągnąć komorę i ją zakręcić. Jeżeli nie masz wystarczająco dużo siły żeby skręcić komorę to dla ułatwienia ustaw damper w pozycji open (bez kompresji, propedala czy blokady) i zwiększ tłumienie powrotu tak aby damper wracał baaaardzo wolno, a wręcz stał w miejscu. Na tak przygotowany damper naciskamy od góry żeby się ugiął, a drugą ręką podciągamy komorę do góry i próbujemy wszystko skręcić. Tłumienie powinno sprawić że damper nie będzie nam „uciekał” do góry przez co łatwiej będzie go skręcić. Komorę dokręcamy ręką, nie robimy tego żadnym narzędziem na siłę, tym bardziej nie skręcamy na loctite, bo będziemy mieć potem spore problemy z jej odkręceniem.

Bardzo prawdopodobne, że w czasie czyszczenia tłoczysko nieco zboczyło z kursu i przekręciło się wokół własnej osi i jedno oczko nie jest w tej samej płaszczyźnie co drugie – żeby to poprawić wystarczy wsadzić przez oczko np. imbusa i kręcić aż oczko ustawi się prawidłowo.

Na koniec pozostało nam napompować damper, założyć gumkę od sagu i cieszyć się jazdą :).

35 komentarzy do “Podstawowy serwis dampera

      1. Piszecie ze mozna stosować do smarowania olej przekładniowy?a dlaczego nie stosujecie oleju do smarowania pneumatyki?jest gorszy ?

    1. Olejów w skrzyni biegów też się nie wymienia, olej silnikowy long life jest lepszy niż ten co trzeba wymieniać co 10 tyś , a w ogóle to niemieckie auta są najlepsze a francuskie najgorsze. Trzymając się takiej filozofii ,to zimą w trampkach bym chodził.

    1. W damperach podobnie jak w systemach typu solo air nie powinno się stosować oleju do zmniejszania komory ponieważ olej może przemieszczać się między komorą pozytywną, a negatywną. Gdy cały przeleje się do negatywnej mocno upośledza pracę. Zamiast tego należy stosować ciała stałe takie jak dedykowane tokeny/opaski lub o-ringi czy wyciętą odpowiednio gumę olejoodporną – zależnie od typu komory. Wyjątkowo można próbować zastosować olej w przypadku gdy tłoczysko jest wyżej położone od komory powietrznej, w ten sposób olej zawsze będzie spływał do komory pozytywnej, jednak w większości ram albo nie da się tego zrobić albo jest to nieestetyczne.
      Olej wlewa się bezpośrednio do komory przed skręceniem puszki (tak jak olej do smarowania komory).

  1. A co z komorą olejową….kupiłęm uszczelki a w serwisie rowerowym powiedzili ze pusciła komora olejowaw Fox Rp23, i powiedzieli ,ze nie maja takich narzędzi.

    1. Niestety serwis tłumika wymaga użycia bardziej specjalistycznych narzędzi – trzeba mieć przyrząd do pompowania, miękkie szczęki, raczej ciężko je znaleźć w zwykłym serwisie lub w swoim domu. Napisz do nas wiadomość i wyślij damper – pełen serwis kosztuje 120-130zł.

  2. Jeśli pokrętło w damperze Fox RP23 kreci się w okół z tego co doczytałem należy wymienić krzywkę. Czy uda się to zrobić domową metodą?

    1. Jeżeli pokrętło wypada poza zakres to najprawdopodobniej wystarczy wymienić boczną śrubę blokującą pokrętła. Warto przed odkręceniem ścisnąć damper np. w imadle tak żeby pokrętła nie mogły wyskoczyć do góry – cały czas naciskają na nie iglice pod ciśnieniem 200-300psi więc jeżeli pokrętła wypadną to nie będzie się dało ich wsadzić z powrotem.

  3. Czy jest różnica pomiędzy: FOX FLOAT Fluid (025-03-002-A) a FOX Suspension Fluid 10 WT Red (025-02-003)? Jeśli tak to który zastosować?

    1. Jest różnica w lepkości o to znacząca. Do serwisu komory powietrznej stosujemy jak najbardziej lepki olej czyli fox float fluid będzie odpowiedni.

  4. W kilku filmach z youtuba, ludzie wlewali jakąś małą ilość oleju, do ustawionej pod kątem puszki dampera, przed jej założeniem na tłoczysko. Tym samym zamykając tę „wlewkę” w komorze negatywnej. Zaś do komory pozytywnej, już przed skręceniem dampera, wlewali kolejną porcję. Czyli ciut inaczej niż w waszym opisie. Faktycznie jest taka potrzeba?

    1. Olej w trakcie pracy dampera i tak sam przeleje się do komory negatywnej przez rowek wyrównujący ciśnienie więc nie ma takiej potrzeby. Dodatkowo w komorze negatywnej w większości damperów nie ma na olej miejsca i w trakcie pracy jest on niemal od razu wypychany na zewnątrz uszczelki.

  5. Witam. Jaka może być przyczyna sytuacji, w której „wystrzeliło” mi uszczelkę kurzową w amortyzatorze solo air ? Zaznaczam, że powietrze z amortyzatora nie zeszło, cały czas trzyma nabite ciśnienie. Z góry dziękuję za odpowiedź, zastanawiam się co teraz powinienem zrobić. Pozdrawiam.

  6. Hej:) Mam na stanie oleje Fox 5WT Teflon Infused oraz Fox 20 WT Gold. Który użyć jako „2-3ml oleju uszczelniającego”?
    Pięknie dziękuję za pomoc:)

  7. Cześć, mam problem z Foxem Float RPL, pokrętło kręci się dookoła a damper zostaje cały czas otwarty czyli nie działa zamykanie i propedal. Zauważyłem zapocenie na zewnętrznym tłoku tam gdzie jest oring. Na początku po kupnie roweru jeszcze coś tam działał. Podobno był w serwisie, ale mogli coś spieprzyć pewnie bo tak niedługo po naprawie się popsuł… Możliwe że nie dobili azotu lub oleju. Wiesz o co może chodzić? Dałbyś radę naprawić?

    1. Założenie na zewnętrznym tłoku nie musi być od usterki. Sam damper najpewniej jest zapowietrzony, a to czy da się go naprawić zależy od przyczyny usterki. Przy nieznanej historii rokowania są ostrożne – może być tak że to tylko kwestia serwisu i nowych uszczelek, a może się okazać że w środku coś jest porysowane/pęknięte i wtedy już naprawa będzie zależeć do dostępności i ceny części.

      1. Okazało się że imbus na pokrętle nie był do końca dokręcony i obracał się wokół osi. Tylko podkusiło mnie ściągnięcie pokrętła rebounda i to był błąd bo wylał się olej… Od poprzedniego właściciela dowiedziałem się że niedawno był w serwisie foxa więc reszta powinna być ok. Chyba będę zmuszony zlecić wam serwis tylko mam pytanie jaki jest teraz czas oczekiwania na naprawę?

        1. Pokrętło tłumienia powrotu w tym modelu nie dokręca się do oporu, wiec to, że można przykręcić śrubę mocniej jest normalne i nie świadczy o uszkodzeniu dampera. Teraz już nic nie zrobimy bo żeby naprawić szkody trzeba rozebrać cały damper.
          Proszę wysłać zlecenie serwisu, w odpowiedzi dostanie Pan informacje o najbliższym możliwym terminie serwisu. W razie pośpiechu można się też umówić na serwis ekspres, płatny +50%, wtedy serwisant zostanie specjalnie po godzinach aby go wykonać.

  8. Czesc.
    Ze 3 lata do tylu robiliście mi serwis Foxa Triad.
    Pojezdzilem wtedy z 500 km i musiałem sobie odpuścić rower na dwa lata.
    Teraz robię serwis całego roweru po postoju i zdjalem puszke dampera a w środku smar zmieszany z olejem. I tu moja watpliwosc.
    Damper jest zamocowany w ramie poziomo.
    I nie wiem czy wymienić ta ciapę na Fox fluid bo akurat mam czy dać takanmieszanke. Na logikę fluid spłynie na dół a ciapa trzyma się pięknie na tłoku i sciankach. Tak czy tak muszę to zmienić bo stało to dość długo i od strony negatywnej jest już ciemna ta mieszanka.
    Mam do dyspozycji sram butter i rock shox 30W do komory powietrznej. Mogę z tego można zrobić.
    Kochane Bravo pomóż 😀

    1. Posmaruj uszczelki, trochę puszkę od środka i tłoczysko, a potem zalej oleju – może być Fox float fluid, może być olej RSa. Oleju z czasem robi się mniej bo przechodzi do negatywnej i wychodzi na tłoczysko i wtedy ta „mieszanka” się zagęszcza, tak czy siak najważniejsze żeby smarowało. 🙂

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*